بچه هاي خجالتي

نوشته : امین میرموسوی

کمرویی یا بازداری اجتماعی دوری گزیدن از فعالیت های است که در محیط کودک صورت می گیرد. در کودکان ، گریه کردن ، قشقرق، سفت کردن بدن، چسبیدن به یک شخصِ آشنا یا ماندن در کنار او، محدود کردن روابط تا حد لالی ( موتیسم) ممکن است وجود داشته باشد . احتمال دارد کودکان خردسال در موقعیت های اجتماعی کمرویی افراطی از خود نشان دهند، از تماس با دیگران کناره گیری کنند ، از شرکت در بازی های گروهی کناره گیری نمایند و به عبارتی در حاشیه فعالیت های اجتماعی باقی بمانند.

نکته ظریفی این مشکل در دوره کودکی این است که به دلیل شروع زودرس نشانه های این مشکل در این دوره کمرویی خود را به شکل ناتوانی در دست یافتن به سطح عملکرد مورد انتظار نشان می دهد به عنوان مثال ناتوانی در دستیابی به بازی در تیم های ورزشی یا بازی در مدرسه ؛ اما کمرویی در نوجوانی خود را به شکل افت محسوس در عملکرد تحصیلی و اجتماعی فرد نشان می دهد.

  با این حال کمرویی ، الزاما چیز بدی نیست ، در برخی مواقع کمرویی می تواند مفید باشد. وقتی افراد احساس کمرویی می کنند ، این امکان وجود دارد که قبل از پریدن به داخل صحنه ای( پیش از  قرار گرفتن در آن موقعیت)  وقتی اضافی را صرف تمرین کنند و این تمرین به خصوص در مورد بچه های بزرگتری که من بارها در مدرسه به دلیل کمرو بودن دیده ام که از خواندن شعری یا اجرای نمایشی مقابل جمع می خواستند امتناع کنند ، اثربخش بوده است.

علایم کمرویی در کودکان که نیاز به مداخله روان شناس می باشد، عبارتند از :

·         مخفی شدن ، تماس چشمی محدود  یا عدم برقراری تماس چشمی، سکوت یا عدم پاسخ گویی به فرد دیگری که آغازگر صحبت بوده است.

·         بی میلی یا اجتناب افراطی از تماس چشمی با افراد غریبه در یک دوره طولانی زمانی( یعنی شش ماه یا بیشتر).

·         مشغولیت بیش از حد به فعالیت های انفرادی( انجام بازی های ویدئویی و ..)

·         کمبود بیش از حد یا نبود دوستی های نزدیک با افرادی غیر از بستگان درجه یک.

·         حساسیت فوق العاده و فقدان جرات نسبت به انتقاد ، عدم تایید یا نشانه های دیگری که طرد شدن از طرف دیگران تلقی شود.

·         نیاز افراطی به اطمینان از مورد علاقه دیگران بودن.

·         خود پنداره منفی از طریق گفتن جملات خود تحقیر کننده مکرر، مقایسه منفی و نامطلوب خود با دیگران و تصور خود به عنوان فردی فاقد جذابیت اجتماعی.

·         آشفتگی شدید فیزیولوژیک در موقعیت های اجتماعی ، تپش قلب ، خشکی دهان، تنش عضلانی، لرزش.

·         بی میلی  نسبت به درگیر شدن در فعالیت های جدید با دوستان.

در این جا چند راهکار برای حل مشکل کودکان کمرو که برخی از علایم فوق را داشته باشند، می دهیم:

ü       به کودک کمرو مسئولیت هایی بدهید؛ نظیر بردن پیغام برای کسی، غذا دادن به حیوانات، آب دادن به گیاهان، کمک به منشی مدرسه در پاسخ دادن به تلفن ها ، تقسیم کردن غذا، اما دقت کنید که کارهای ناراحت کننده که او را تحت فشار بگذارد ، ندهید.

ü       روان شناسان می توانند به کودکان کمرو مهارت های اجتماعی را به خصوص برای استفاده در مدرسه آموزش دهند که شامل : مهارت های گفتگو ، سوال کردن، توضیح و پاسخ دادن، تماس چشمی برقرار کردن می شود.

ü       سعی نکنید با سر به سر گذاشتن با کودکان کمرو با پیش کشیدن خجالتی بودن آنها یا بدون آمادگی قبلی سخنرانی کردن جلو یک عده، اسباب ناراحتی این کودکان را فراهم آورید.

در پایان ، لازم به دکر است که اگر شما والدین تاکنون بیش از حد در تربیت فرزند خود حمایت گر بوده اید ببینید کجا وابستگی و اضطراب اجتماعی فرزند خود را تقویت نموده اید.