به عنوان عضو ان پی تی، غنی‌سازی حق ایران است»

نادر باقرزاده، کارشناس امور سیاسی از دانشگاه ایروین در کالیفرنیای امریکا

این تحلیل‌گر در حالی این اظهارات را ابراز داشت که تهران و گروه کشورهای ۵+۱ دور جدید مذاکرات ۲ روزه خود را با محوریت برنامه انرژی هسته‌ای ایران در شهر آلماتی قزاقستان آغاز کرده‌اند. سرپرستی تیم مذاکره کننده ایران را دبیر شورای عالی امنیت ملی، سعید جلیلی بر عهده دارد و مسئولیت تیم گروه ۵+۱، شامل کشورهای انگلستان، چین، فرانسه، روسیه، امریکا و آلمان بر عهده کاترین اشتون، رییس امور خارجه اتحادیه اروپا است. روز پنجشنبه (۱۵ فروردین) علی باقری، جانشین سرپرست گروه مذاکره کننده ایران گفت که جمهوری اسلامی با پیشنهادهای پیشگامانه و شفاف وارد دور تازه مذاکرات با گروه ۵+۱ خواهد شد. در ساعات اولیه همین روز، سرپرست گروه مذاکره کننده ایران با تاکید از قدرت‌های جهانی خواست تا حق ایران را برای غنی‌سازی اورانیوم تحت معاهده منع تولید سلاح‌های هسته‌ای به رسمیت بشناسند.

در همین رابطه نادر باقرزاده، کارشناس امور سیاسی از دانشگاه ایروین در کالیفرنیای امریکا در گفت‌وگو با شبکه پرس تی‌وی به این موضوع پرداخته است که می‌خوانید:

پرس تی‌وی: جالب است که در آستانه مذاکراتی که الان در آن قرار داریم، کاترین اشتون، مسئول امور خارجه اتحادیه اروپا و نیز امریکا درباره تعهد ایران گفتند. سعید جلیلی سرپرست گروه مذاکره کننده ایران هم گفته بود که گروه ۵+۱ با آزمونی بزرگ مواجه است و البته به طور ویژه به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی ایران را خواستار شده بود. به نظر نمی‌رسد که چنین تعهدی از سوی غرب نیز لازم باشد؟

باقرزاده: تا اندازه‌هایی درست است. فکر می‌کنم موضوعی که شما در یکی از برنامه‌های خود به آن اشاره کردید، از آن چه شنیده‌ایم، برای این مبحث سه موضوع اصلی وجود دارد. البته ما نمی‌دانیم که در پشت درهای بسته چه می‌گذرد اما، ممکن است موضوعات مربوط به تعهد ایران باشد هرچند من به دلایل زیر موافق آن نیستم.

توقف غنی‌سازی ۲۰ درصدی؛ اگر چنین چیزی بخش اول باشد، این موضوعی است که ایران در نظر داشته باشد. دوم این که موضوع انتقال اورانیوم ۲۰ درصدی است که هم‌اکنون ساخته شده به کشور دیگر است.

بنابراین فکر می‌کنم این موضوعی است که شاید در منطقه خاکستری و ناروشن قرار گیرد زیرا تحت نظر سازمان انرژی اتمی است. پس اگر آن‌ها نتوانند به سازمان انرژی اتمی اعتماد کنند، نمی‌دانم که چه کاری می‌توانند بکنند. و سپس مسئله سوم که در واقع غامض‌ترین هم هست تعطیلی سایت فردو است.

به نظر من این موضوع معطل خواهد ماند و به باور من اگر آن‌ها واقعا بر چنین مسئله‌ای تمرکز کنند با این پیشنهاد که برخی تحریم‌ها برداشته شود، ممکن است مشکلاتی را به وجود آورد. بنابراین به نظر من مباحث بیشتر شامل موارد فنی خواهد بود و یا اگر دو موضوع اول حل و فصل شوند، درباره این‌که با فردو چه کنند صحبت خواهد شد. به نظر می‌رسد موضوع اول ساده‌ترین موضوع برای حل و فصل است.

همان طور که شما اشاره کردید، و همچنین فکر می‌کنم احتمالا دو روز پیش گزارش دادید که گری سیمور، که ارتباطی به شخصی نزدیک به مسائل هسته‌ای در کاخ سفید در دور نخست ریاست جمهوری اوباما در ارتباط بود و اکنون در دانشگاه هاروارد است، او در حقیقت سطح انتظار را خیلی پایین گرفته است و با چنین نگاهی به این مذاکرات ممکن است از خود بپرسیم قرار است چه نتایجی از این نشست حاصل شود تا به یک توافق منطقی مورد قبول طرفین دست یافت.

پرس تی‌وی: اگر بخواهیم با سال گذشته نگاهی بیاندازیم، می‌توانیم مذاکرات ترکیه و سپس بغداد را و بعد مسکو را داشتیم که پس از آن بازرسان آژانس انرژی اتمی به ایران آمدند. بنابراین تعدادی مذاکرات انجام شد و به نظر می‌رسد اوضاع کمی خوشبینانه باشد. آیا شما چنین خوش‌بینی اندکی دارید؟

باقرزاده: دلم می‌خواهد اما همان طور که گفتم اگر تمرکز بر فردو و تعطیلی آن باشد، با توجه به آن چه به نقل از رهبر ایران شنیده و خوانده‌ام باید بگویم، هیچ اتفاقی رخ نخواهد داد. این نظر شخصی من است.

به نظر من راه‌های برای توافق بر سر فردو وجود دارد که مود قبول هر دو طرف باشد. نمی‌دانم پشت درهای بسته چه چیزی در حال گذر است. بنابراین من نسبت به دو یا سه روز پیش کمی کم‌تر خوشبین هستم.

لا این وجود بیایید امیدوار باشیم که این مذاکرات دو روزه با مذاکراتی که شما به آن اشاره کردید و در سال گذشته برگزار شد متفاوت باشد. ما به اندازه کافی از به رسمیت نشناختن حق غنی‌سازی ایران ضربه خورده‌ایم.

باید به مخاطبین شما این موضوع را یادآوری کنم که تمامی اعضا پیمان منع تسلیحات هسته‌ای با غنی‌سازی دیگر اعضا موافق هستند. هیچ دلیلی وجود ندارد که کسی بگوید من غنی‌سازی در کشور دیگر را قبول ندارم و آن را به رسمیت نمی‌شناسم. این تقریبا مثل این می‌ماند که من با رانندگی شما مخالفت کنم زیرا خودم گواهینامه رانندگی دارم و نمی‌توانم درباره داشتن حق گواهینامه رانندگی شما چیزی بگویم.

بنابراین وقتی یک بار شما ان پی تی را امضا کردید بنا بر ماده ۴ با حق غنی‌سازی دیگر کشوره هم موافقت کرده‌اید. هر چند به چنین چیزی اشاره شده است اما شاید ایران بخواهد این موضوع را از دیگر کشورها بشنود، به ویژه کشورهای غربی. این چیزی است که مورد انتظار است. پس بگذارید امیدوار باشیم که نتایج از آن‌چه سال گذشته رخ داد مثبت‌تر باشد.


ح ش/ح ش