بانک ملی ایران
نوع	شرکت عمومی
تاسیس	۱۴ اردیبهشت ۱۳۰۶ خورشیدی
ستاد	تهران
صنعت	خدمات مالی
وبگاه	وبگاه رسمی

اولین ساختمان بانک ملی

بانک ملی ایران یکی از بانک‌های تجاری دولتی ایران است.

تاریخچه

بانک ملی ایران. نقاشی در ۱۳۰۷

يكي از شعبه هاي بانک ملی ایران

قانون تأسیس بانک ملی ایران در تاریخ ۱۴ اردیبهشت ماه ۱۳۰۶ خورشیدی به تصویب مجلس شورای ملی رسید و اساسنامه این بانک در تاریخ ۱۴ تیر ماه ۱۳۰۷ خورشیدی به تصویب کمیسیون مالیه مجلس شورای ملی رسید.

بانک ملی ایران کار خود را بطور رسمی در تاریخ سه شنبه ۲۰ شهریور ماه سال ۱۳۰۷ در تهران آغاز کرد.

بر روی سکه ۲۰ ریالی پهلوی با دو تصویر آمده است:

در یک طرف تصویر رضا پهلوی با نوشته صحبت رضاشاه: تاسیس بانک ملی ایران یکی از آرزوهای دیرینه ملّت من بوده است و در طرف دیگر با تصویر محمدرضا پهلوی با نوشته: تاسیس بانک ملّی ایران یکی از پایه‌های حقیقی استقلال ایران بود

اولین مدیر عامل بانک ملی ایران دکتر کورت لنیدن بلات آلمانی بود که به همراه فوگل معاونش و ۷۰ کارشناس امور بانکی از آلمان به ایران آمدند. بانک ملی ایران کار خود را با سرمایه اولیه ۲۰ میلیون ریال آغاز کرد. بانک ملی ایران با سه شعبهٔ مرکزی، بازار تهران و بندر بوشهر کار خود را آغاز کرد. اولین شعبه بانک در خارج از کشور در هامبورگ آلمان در سال ۱۳۲۷ خورشیدی کار خود را شروع کرد.

چاپ اسکناس

نمونه اسکناس چاپ شده در بانک ملی

در تاریخ ۲۲ اسفند ۱۳۱۰ مجلس شورای ملی حق چاپ اسکناس را به مدت ۱۰ سال به بانک ملی ایران واگذار کرد و مقرر گردید تا پس از انقضای این مدت در صورتی که این حق لغو نشود، به همین ترتیب برای دوره‌های ده ساله بعد نیز عمل شود. سرانجام نخستین اسکناس‌های بانک ملی در اول فروردین ماه سال ۱۳۱۱ هجری شمسی انتشار یافت. از آن تاریخ تا سه ماه اسکناس‌های بانک شاهنشاهی و بانک ملی همزمان رواج داشتند، و از اوایل تیر ماه آن سال اسکناس‌های بانک ملی به صورت تنها پول کاغذی ایران درآمد.

بانک ملی ایران تا سال ۱۳۳۹ هجری شمسی بنابر نیازهای اقتصادی کشور اقدام به نشر اسکناس می‌کرد، ولی در آن سال با تأسیس بانک مرکزی ایران، حق انحصاری نشر اسکناس به این بانک محول شد که تاکنون ادامه دارد.

سرمایه

نمونه سکه یادبود ضرب شده بانک ملی ایران در سال ۱۳۵۵ به منظور پاسداشت روز مادر

بانک ملی ایران از همان ابتدای تأسیس شکل شرکت سهامی را داشت و سرمایه اولیه آن یعنی ۲۰ میلیون ریال به بیست هزار سهم هزار ریالی (۱۳۵۰۰ سهم با نام و ۶۵۰۰ سهم بی نام) تقسیم شده بود. اما در سال ۱۳۱۷ انتقال سهام بانک به غیر دولت ممنوع شد. سرمایه بانک ملی ایران در سال ۱۳۱۴ به ۳۰۰ میلیون ریال و در سال ۱۳۳۱ به ۲ میلیارد ریال افزایش یافت. بانک ملی با توجه به محدودیت‌های نظام بانکی تا پیش از سال ۱۳۳۵ کلیه وظایف بانک مرکزی در اقتصاد را نیز به عهده داشت. پس از تاسیس بانک مرکزی ایران وظایف مزبور به این بانک واگذار گردید. آخرین سرمایه ثبتی بانک ملی در اردیبهشت سال ۱۳۹۱ به ۲۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال بالغ گردید.

وضعیت کنونی

بانک ملی ایران اکنون با بیش از ۳۳۰۰ شعبه فعال داخلی و ۱۸ شعبه خارجی و بالغ بر ۵۳٬۰۰۰ پرسنل و بیش از ۸۰ سال سابقه یکی از بانک‌های مطرح در ایران می‌باشد.

ادارات بانک ملی ایران

اداره کل اعتبارات

اداره کل بررسی طرحها

اداره کل حفاظت فیزیکی و فنی

اداره حفاظت اسناد،رایانه و داده ها

اداره کل آمار و اطلاعات

اداره کل آموزش

اداره کل ارتباطات

اداره کل ارزیابی و اعتبار سنجی مشتریان

اداره کل امور شعب مناطق آزاد

اداره کل اموربین الملل

اداره کل انفورماتیک و خدمات نوین

اداره کل بازاریابی و امور مشتریان

اداره کل بازرس

اداره کل پایاپای اسناد بانکی

اداره کل پیگیری و وصول مطالبات

اداره کل تشکیلات و روشها

اداره کل حسابداری مدیریت و آمار

اداره کل حفاظت پرسنلی

اداره کل حقوقی

اداره کل حوزه مدیریت

اداره کل خزانه

اداره کل دعاوی

اداره کل رفاه و درمان

اداره کل روابط عمومی

اداره کل سرمایه انسانی

اداره کل عملیات ارزی

اداره کل کارپردازی

اداره کل گزینش

اداره کل مبارزه با پولشویی و حسابرسی داخلی

اداره کل مطالعات، برنامه ریزی و مدیریت ریسک

اداره کل مهندسی و املاک

اداره کل نظارت بر مصارف و امور شرکت ها

بانک کارگشایی

بیمارستان بانک

صندوق قرض الحسنه پس انداز ملی ایران

تحریم

ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۰۷ ^[۱] و اتحادیه اروپا درسال ۲۰۰۸ بانک ملی را مورد تحریم قرار دادند.اتحادیه اروپا دستور تعطیلی دفاتر این بانک در اروپا را صادر کرد.^[۲] در قطعنامه تحریمی سازمان ملل درایران از این بانک به عنوان موسسات مظنون نام برده که کشورهای سازمان ملل باید در مورد فعالیت‌های آنها هوشیار باشند.^[۳]

بدهی‌ها و مطالبات

در سال ۱۳۸۶ بانک ملی با اختصاص ۲۸ درصد بدهی‌های بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از مجموع کل بدهی‌های شبکه بانکی کشور به خود در رأس بانک‌های بدهکار ایران قرار داشت.^[۴] درسال ۱۳۸۸ خبری از گفتگوی محمودرضا خاوری مدیرعامل این بانک با خبرگزاری ایسنا، مبنی بر بدهی ۵۰هزار میلیار ریالی دولت به این بانک وعدم امکان دولت برای بازپداخت این بدهی منتشر شد^[۵] ولی خبر «عدم توان دولت برای پرداخت بدهی» توسط خاوری تکذیب شد.^[۶]

منابع

• وب‌گاه بانک ملی ایران
• سرمایه بانک ملی ایران افزایش یافت