شتر

نوع بهتر استفاده یا بهتر بگوییم استفاده نادرست از شتر در حمل مواد مخدر و سایر کالاهای با ارزش مانند سنگهای گرانبها و طلا می‌باشد. این مواد را در کیسه‌های پلاستیکی قرار داده و به حیوان زبان بسته می‌دهند تا بخورد، در صورت عدم وجود آشکارساز با اشعه ایکس در گمرک مربوطه که قادر به تشخیص باشد، این مواد را بعد ار عبور از مرز یه صورت دفع طبیعی و یا با کشتن حیوان ، به دست می‌آورند.

رفتارشناسي شتر

شترها بطور كلي رفتاري آرام و هوشي محدود دارند و بردباري، تحمل سختي ها و بي تفاوتي در برابر عوامل جوي نامناسب ، از ويژگيهاي آنها به شمار مي آيد. اين حيوانات در دشوارترين شرايط آب و هوائي، بي غذائي و بي آبي به كار خود ادامه مي دهند و اين كار را تا آخرين رمق باقيمانده خود دنبال مي كنند. شتر ماده معمولاً آرامتر از شتر نر مي باشد.
شتر نسبت به تحمل درد و در قبال بيماريها تا حدودي مقاوم تر از ساير دامهاست و كمتر علائم خستگي و ناراحتي از خود بروز مي دهد. به همين جهت بايد به دقت حيوان را تحت نظر داشت زيرا كه در هنگام بيماري نيز بدون هيچگونه اظهار ناراحتي همچنان به كار خود ادامه مي دهد و امكان دارد ناگهان از پاي بيفتد.
گاهي اوقات ، برخلاف آنچه گفته شد، شترهايي را مي توان يافت كه رفتار ناخوشايندي نظير سركشي، نافرجامي و لجبازي از خود نشان مي دهند. بطور كلي ، رفتار شتر در درجه نخست به طريقه نگهداري ، پرورش و برخورد با شتر بستگي دارد، بويژه اگر نگهداري شتر توسط افراد كم تجربه انجام شود، پيامدهاي ناگواري در پي خواهد داشت، چه اينكه شترها در قبال برخورد محبت آميز پرورش دهندگان خود رفتار مثبتي خواهند داشت. بايد افزود كه هرچه در سنين پائينتر به آموزش شتر اقدام شود بهتر است و باعث مي شود كه شتر رفتار بهتري از خود نشان دهد.

شتر نر، بويژه در فصل جفتگيري و يا مستي، دوره هايي از رفتارهاي عصبي و ناخوشايند از خود بروز مي دهد و ممكن است كه صداهاي بلند و آزاردهنده اي از خود بيرون آورد، هنگامي كه حيوان چنين صداهائي از خود در مي آورد، اگر به دهان او بنگريم در مؤخره دهان مي توانيم توده اي سرخ رنگ را ببينيم كه احياناً تا بخش جلوئي دهان مي رسد و گاهي از دهان بيرون مي زند و بنظر مي رسد كه وظيفه اين توده مرطوب كردن مؤخره حنجره است. همچنين شتر نر مست ممكن است بدون دليل به شتران ديگر حمله كند، و بيضه ها، مثانه و اجزاي ديگر بدن را گاز بگيرد.
بهمين جهت بهتر است كه در هنگام كار، شتران نر و ماده را از هم جدا كرد، علاوه بر آن ممكن است كه شترها در هنگام گرفتن افسار آنها و يا نهادن بار،‌از خود صداهاي بلند آزاردهنده اي در آورنداما بهيچ وجه خطري نخواهند داشت، و پس از حركت به تدريج آرام شده و اگر كودكي نيز افسار آنها را بگيرد و حركت كند به آرامي دنبال وي خواهند رفت.

هنگام معاينه شتر بايد كاملاً مواظب بود، زيرا عليرغم آرامش ظاهري، اين حيوان مي تواند لگد بسيار محكمي بزند كه ممكن است تا شانه ها برسد. و همچنين شتر مي تواند با دستهاي خود نيز لگد بزند. بهمين علت جهت هر كار مي بايد در آغاز شتر ايستاده را نشاند و اندامهاي حركتي قدامي وي را با طناب بست.
نشانه هاي بيماري شترها، در بيشتر موارد شبيه نشانه هاي بيماري در ساير حيوانات اهلي است. شترها معمولاً به صورت هميشگي فرياد مي كشند و اين بعلت تغيير عوامل خارجي بوده، دليل هيچگونه بيماري نيست. ريزش ترشحات مخاطي و يا بزاق از دهان حيوان نيز به هيچ وجه جزو نشانه هاي بيماري بشمار نمي رود. تغيير شكل گذراي مدفوع دليل نارسائيهاي گوارشي نيست، زيرا ممكن است تغيير نوع غذا و حتي تغيير مربي باعث اين مسئله شده باشد. رنگ خوني ادرار نيز از نشانه هاي مرضي در شتر نيست و مربي شتر تنها كسي است كه مي تواند درباره شترهاي بيمار اطلاعاتي بدهد. تأكيد بر اين نكته ضروري است كه برخلاف حيوانات ديگر، اهميت زيادي به درجه حرارت بدن شتر جهت تشخيص بيماري داده نمي شود.
هنگامي كه شتر دچار دل درد مي شود همچون اسب رفتار كرده درخاك مي غلتد و يا اينكه مي نشيند و پاهاي خود را در هر دو جهت بلند نموده و شكم خود را به زمين مي فشارد و سرعت تنفس وي بشدت افزايش مي يابد. هنگامي كه حيوان واقعاً مريض باشد و درد بكشد آه و ناله مي كند و گاهي اوقات دندان هاي خود را به شدت به هم مي سايد ، ولي اين دندان قروچه در حالت مستي و هيجان جنسي و بعد از خوردن نمك نيز مشاهده مي گردد.
اسهال در شتر دليل بيماري نيست زيرا كه ممكن است در نتيجه تغيير جيره غذائي شتر اتفاق بيفتد ويا اين كه شتر در اثر ترس و يا زخمي شدن نيز دچار اسهال شود.
شتران حافظه اي بسيار قوي دارند و حوادثي را كه با درد همراه است هيچوقت فراموش نمي كنند، و از سوئي ديگر چنانچه شخصي با آنان صحبت كند او را نيز از خاطر نمي برند. حافظه قوي و جهت يابي صحيح آنان باعث مي شود كه آنان مسير حركت خود را به خوبي تعيين نمايند، بطوري كه در هنگام شب نيز شتر قادر به جهت يابي صحيح است . در گذشته هاي دور، شتران فاصله بسيار دور ميان سرزمين ايرن و سرزمين حجاز را بدون هيچگونه مشكلي طي مي نمودند و حاجيان را به زيارت خانه كعبه مي بردند. همچنين اين شتران در مسير بسيار طولاني جاده ابريشم بدون آنكه راه خود را گم كنند و يا اينكه از مسير خود منحرف شوند اقدام به جابجائي كالا از شرق آسيا به غرب آسيا و اروپا مي نمودند.
متأسفانه اين صفت خوب شتر اخيراً توسط سوء استفاده كنندگان در راههاي نامشروع به كار گرفته شده است. بطوري كه در استانهاي سيستان وبلوچستان ، خراسان و كرمان از اين حيوان صبور و نجيب جهت جابجائي كالاهاي قاچاق و مواد مخدر استفاده مي شود وشتران باهوش و حافظه اي كه دارند مسيرهاي طولاني را كه از آن سوي مرزها در كشورهاي همسايه آغاز مي شود پيموده و خود را به مقصد نهائي خود در ايران مي رسانند. قاچاقچيان بين المللي مواد مخدر، براي كاستن از خطرات احتمالي دستگيري و بازداشت، در اكثر اوقات شتران را با محموله مواد مخدر بدون ساربان و به صورت گله اي در بيابان هاي مرزي رها مي كنندو اين شتران بدون آنكه انساني همراه آنها باشد، اين راهها را پيموده، خود را به مقصد مي رساندد. برخي از قاچاقچيان مواد مخدر نيز اقدام به معتاد نمودن شتر به ترياك نموده و در خانه هاي معيني در دو سوي مرز، به حيوان ترياك مي خورانند و پس از آنكه شتر به ترياك معتاد شد، حيوان جائي را كه به اوترياك خورانده شده است به خاطر مي سپراد و از ياد نمي برد و هنگامي كه بدن او به ترياك نياز دارد به آن مناطق مي رود و هنگامي كه قاچاقچيان بخواهند محموله اي را ارسال كنند در آغاز براي مدتي شتر را از ترياك محروم مي كنند سپس محموله مواد مخدر را بار او كرده و او را رها مي كنند و شتر براي رسيدن به خانه اي كه در آن مواد مخدر به وي داده مي شد، به سوي آنجا رهسپار مي گردد.
شتران پراكنده در بيابان ها از غريزه گله اي خود پيروي مي كنند كه اين غريزه باعث ايجاد امنيت و آرامش در گله شده و گله را از خطرات احتمالي محافظت مي نمايد. رهبري گله را معمولاً قوي ترين لوك موجود در گله به عهده دارد و همين شتر نر در هنگام فحلي شتران ماده ، اقدام به جفتگيري با آنان را مي نمايد و شتران نر ديگر كه در گله وجود دارند از خود حالت مستي نشان نمي دهند و چنانچه دو شتر نر در حالت مستي در يك زمان وجود داشته باشند آن دو با هم به جنگ پرداخته و شتر پيروز است كه اقدام به جفتگيري با شتران ماده نموده و شتر شكست خورده حالت مستي خود را از دست مي دهد. در فصل جفتگيري ، معمولاً شتر نر هيجان زده بوده و كنترل آنان سخت مي باشد ، آنان سر خود را بالا گرفته و دم خود را دائماً تكان داده و به آلت تناسلي خود مي زنند و پاهاي خود را از هم باز مي كنند و ممكن است به حيوانات ديگر و حتي انسان حمله كنند و به آنها صدمات فراوان وارد كنند. در فصل جفتگيري، شترها، كثيف، آزاردهنده و كم رشد مي شوند و جهت جلوگيري از چنين مسائلي شترداران اقدام به اخته نمودن شتران كاري و باركش مي نمايند. ولي اخته كردن اگر در شتران كمتر از 6 سال سن انجام شود، خود باعث وقوع تغييرات ناخوشايندي از لحاظ رشد استخوانها و عضلات و قدرت تحمل شتر مي گردد ، و از سوئي ديگر اگر اخته كردن بعد از 6 سالگي انجام شود ممكن است كه عمل اخته كردن برايش خطرناك باشد و بهترين راه براي كنترل شتران اخته نشده در فصل مستي ، ‌اينست كه آنان را به كار سخت و طاقت فرسا بگمارند و او را به حال خود رها نكنند.
معمولاً خطراتي را كه شتر مي تواند به انسان وارد آورد گاز گرفتن است كه اين كار را بوسيله دندان هاي نيش خود انجام مي دهد و به همين جهت بهتر است كه اين دندان ها را با سوهان سائيده و كند ساخت تا ضرر ناشي از آنها كمتر شود.

افسانه هاي فراواني در مورد جفتگيري شتر وجود دارد. برخي معتقدند كه شتر نر درحضور انسان، با شتر ماده جفتگيري نمي كند و برخي ديگر مي گويند كه شتر نر با ماده خود، بدور از گله و يا انسان خلوت مي كند، برخي ديگر مي گويند اگر انسان شاهد جفتگيري شتر نر باشد، شتر نر كينه او را به دل خواهد گرفت و در پي انتقام برآمده ، آدمي را در جائي خلوت گير انداخته، به قتل خواهد رساند و همچنين افسانه هاي ديگر كه هيچكدام از آنها صحت ندارد وجود دارد ولي حقيقت امر، اينست كه اين كار در شتر، همچون ساير حيوانات ديگر انجام شود. با اين تفاوت كه در شتران، شتر ماده بر روي زمين مي نشيند و شتر نر در پشت او قرار مي گيرد. معمولاً شتر نر مست بيشترين وقت را جهت يافتن شتران ماده فحل در گله مي گذراند و هنگامي كه شتر ماده فحلي را مي يابد با فشار آوردن بر گردن شتر ماده او را مجبور به نشستن مي كند و ممكن است او را چندين بار گاز بگيرد تا شتر ماده بنشيند. سپس پشت سرش مي ايستد به طوري كه اندامهاي قدامي شتر نر پشت شانه هاي شتر ماده قرار مي گيرد بعد از آن مي نشيند و با دو اندام خلفي خود را به جلو مي كشاند و اقدام به جفتگيري مي نمايد.

در فرهنگ عمومي جامعه ما، شتر حيواني كينه جو است و كينه شتري ضرب المثل است ، اما در حقيقت شتر مانند هر حيوان ديگر، در هنگام حمله به او ، حالت دفاعي به خود مي گيرد و سعي مي كند كه از خود دفاع نموده و به دشمن حمله نمايد و با لگد پراندن، سر و صدا و فرياد كردن، و بالاخره گاز گرفتن او را از خود دور نمايد. داستان هاي زيادي از كينه شتردر فرهنگ عاميانه ما وجود دارد كه شايد برخي از آنها رنگ و بوئي از واقعيت به همراه داشته باشند كه اين مسئله به حافظه شتر باز مي گردد و اينكه اين حيوان با حافظه قوي خود مي تواند به راحتي كساني را كه قبلاً از آنان آزار ديده است، شناسائي كند و از آنان دوري نمايد و يا اينكه در صدد فرصتي براي انتقام باشد.
شتران ماده ، توجه شديدي به بچه هاي خود دارند و از لحظه تولد تا مراحل بعدي آنان را تحت حمايت خود قرار مي دهند و اگر شتر ماده اي بچه خود را گم كند بي تاب شده، يك دم آرام نمي گيرد و از جائي به جاي ديگر در پي يافتن بچه خود مي رود و تا هنگامي كه او را نيابد آرام نمي شود. شتران از حيواناتي هستند كه بچه هاي خود را پس از توليد نمي ليسند، و اگر بچه شتر كشتار شود، شتر ماده از غذا خوردن امتناع ورزيده و به دنبال وي خواهد گشت و هنگامي كه او را نيابد، در گوشه اي مات و مبهوت مي ايستد و هراز چندي فرياد مي و سروصدا به راه مي اندازد .

و از عادت هاي بد شتران ماده اينست كه برخلاف شيردوشي در گوسفند و گاو، نمي توان شتران را دوشيد مگر آنكه بچه شترها نيز در كنار مادر باشند وبراي اين كار بايد بچه شتر در آغاز پستان شتر را بدوشد و شيردوشي شتران ماده بدون تحريك و وجود بچه شترها، نادر است. بهمين جهت برخي از شتربانان تعدادي از شتران ماده خود را انتخاب مي كنند و به تدريج آنان را به شيردوشي بدون حضور بچه شترها عادت مي دهند. معمولاً اعراب باديه نشين عربستان سعودي به اين گونه شترها (( مسوح )) مي گويند زيرا كه اين شترها به مجرد مسح و مالش پستان،‌اقدام به شيردهي مي نمايند.
گاهي اوقات اتفاق مي افتد كه بچه شتر پس از تولد مي ميرد، در چنين حالتي شتربان پوست بچه شتر را مي كند و آن را از كاه پر مي كند و در كنار شتر ماده قرار مي دهد تا شتر ماده آن را بو كند و به شيردهي تحريك شود.
چنان چه كسي بخواهد كه به بچه شترها آزار برساند ، شتران مادر به شدت تحريك شده و ممكن است كه اقدام به حمله نمايند. بهمين جهت بهتر است جهت تيمار و يا درمان بچه شترهاي بيمار،‌در آغاز آنها را از مادر جدا نموده و در جاي دوردستي قرار دهيم كه مادر نتواند او را ببيند سپس مي توان با خيال راحت به تيمار و درمان بچه شتر پرداخت .
در پايان نتيجه گيري مي كنيم كه در مقايسه با ساير حيوانات اهلي نظيرگاو، گاوميش، گوسفند و بز، شتر داراي حافظه اي قوي تر و هوشي برتر و قدرت تحمل بيشتري است كه تمامي موارد فوق به نحوه زيست اين حيوان و هماهنگ شدن وي با محيط خشك و بي آب و علف صحرائي و كويري بستگي و ارتباط مستقيم دارد .

لازم دانستم برای روشن شدن بعضی مطالب یه توضیح کوچک بدم:

بعضی از دوستان توی نظر سنجی با تصور اینکه من هک شدم به طرفداری از من توهین کرده بودند و یا به من ایمیل زدند که وبلاگت هک شده!! خواستم بگم که اینجوری نیست من خوبم و باور کنید مشکلی هم ندارم و پیشنهاد میکنم صبر کنید و مطلب رو دنبال کنید چون ایده جدیدی دارم و از این کارم منظور خاصی رو دنبال میکنم که امید وارم وقتی متوجه شدید خوشحالتون کنه و دیگه از دستم دلخور نباشید البته نمیخواستم تا خودتون متوجه نشدید چیزی بگم ولی خوب دیدم بعضی از اساتید بسیار خوبم تصور کردند که خدایی نکرده قصد توهین دارم .

در ضمن از اون دوستانی که به طرفداری از من و با توجه به اینکه فکر کردند من هک شدم تو کامنت توهین و یا تهدید کرده بودند متشکرم و خوشحالم که دوستای گلی مثل شما دارم و این باعث شد که با امنیت خاطر و قوت قلب بیشتری بنویسم ولی با پوزش مجبور شدم اون کامنت هارو پاک کنم.

و اکنون ادامه ماجرا...................

شتر بیشتر از هفت هزار سال پیش اهلی گردید و از دو هزار سال پیش تاکنون هیچ گونه شتر یک کوهانه وحشی در دنیا دیده نشده است. شتر دو کوهانه تا پیش از 5000 سال پیش اهلی نشده بود و هنوز نوع وحشی آن در صحرای گبی در مغولستان وجود دارد ولی شتر دو کوهانه مانند شتر یک کوهانه در توسعه تمدن در مناطق بیابانی موثر بوده است .